سرمایه گذاری در روسیه می تواند مزایا زیادی برای دو طرف داشته باشد. در این مطلب با قانون سرمایه گذاری در کشور روسیه، شورای سرمایه گذاری خارجی در کشور روسیه، راه و روش های سرمایه گذاری در روسیه و اقدامات دولت روسیه در حمایت از سرمایه گذاران آشنا خواهید شد.
سرمایه گذاری در روسیه میتواند مزایا زیادی برای دو طرف داشته باشد. بدون شک یک سرمایه گذرای موفق بدون داشتن آگاهی از قوانین و مقررات سرمایه گذرای آن کشور ممکن نخواهد بود. دولت روسیه نیز به منظور افزایش جذب سرمایه گذاریهای خارجی تمهیدات از جمله اعطای امتیازات ویژه را اندیشیده است. در این مقاله از سندباد مروری بر قوانین سرمایه گذاری در این کشور و همچنین اقدامات دولت روسیه در خصوص جذب سرمایه خواهیم داشت.
قانون سرمایه گذاری در کشور روسیه

جذب سرمایه گذاری خارجی از اهداف اصلی سیاستهای اقتصادی روسیه است. به دنبال تثبیت نظام اقتصاد بازار، دولت اجرای سیاستهای تشویق سرمایه گذاری را در اولویت قرار داد. وزارت توسعه اقتصادی و تجارت، مسئول هماهنگ سازی سیاستهای دولت در زمینه جذب سرمایه گذاری خارجی است. برای مدیریت جذب سرمایه گذاری خارجی، مرکز توسعه سرمایه گذاری خارجی زیر نظر این وزارت خانه تشکیل شده است. این مرکز سه دفتر در فرانکفورت، پاریس و آمستردام دارد.
این دفتر اهداف مختلفی از جمله تشویق سرمایه گذاری خارجی در اقتصاد روسیه، بازاریابی برای پروژههای سرمایه گذاری از راه دفاتر خود در خارج، مطالعه پروژههای سرمایه گذاری و هماهنگی با شرکای بالقوه، ایجاد چارچوب ساختاری استاندارد برای جذب بلندمدت سرمایه خارجی، ارائه خدمات پیش و پس از سرمایه گذاری به سرمایه گذاران خارجی و همراهی، مشاوره و پشتیبانی اداری از شرکتهای خارجی در روسیه را دنبال میکند.
شورای سرمایه گذاری خارجی در کشور روسیه
شورای مشورتی سرمایه گذاری خارجی، برای بهبود فضای سرمایه گذاری از سوی دولت و با همکاری شرکتهای تجاری غربی در سال ۱۹۹۴ ایجاد شد. تعدادی از شرکتهای بزرگ غربی از جمله کوکاکولا، رنو، بریتیش پترولیوم و زیمنس در این شورا حضور دارند. مأموریت اصلی شورا، ارزیابی فضای سرمایه گذاری در روسیه و ارائه نظرات مشورتی برای بهبود آن است. کار اصلی شورا، بالا بردن وجهه روسیه پیش سرمایه گذاران خارجی و شناسایی، بررسی و رفع موانع داخلی و خارجی است.
راه و روشهای سرمایه گذاری در روسیه

وزارت توسعه اقتصادی و تجارت مسئول هماهنگی امور شورا است. قانون حاکم بر سرمایه گذاری خارجی در روسیه، قانون فدرال سرمایه گذاری خارجی است که ۹ جولای سال ۱۹۹۹ به تصویب رسید. این قانون فدرال بر اساس سیاستهای نوین اقتصادی کشور تدوین و جایگزین قوانین مربوط به سرمایه گذاری خارجی مصوب سال ۱۹۹۱ شد. ضمانتهای اساسی حقوق سرمایه گذاران خارجی در زمینه سرمایه گذاری و درآمد و نیز شرایط کارفرمایی سرمایه گذاران خارجی در روسیه را این قانون، تعیین میکند.
هدف این قانون، انتقال منابع مالی، فنآوریهای پیشرفته و تجربه مدیریتی خارجی به اقتصاد ملی و نیز آماده سازی شرایط مناسب برای فعالیت سرمایه گذاران خارجی و رعایت برابری رژیم حقوقی سرمایه گذاریهای خارجی با موازین حقوق بینالملل و عرف بینالمللی همکاری در زمینه سرمایه گذاری است. بر اساس قانون سرمایه گذاری، سرمایه گذاران خارجی میتوانند به روشهای زیر در قلمروی کشور روسیه سرمایه گذاری کنند.
- مشارکت در سرمایه مؤسساتی که اشخاص حقیقی و حقوقی روسی ساختهاند.
- راه اندازی مؤسسات با صد درصد مالکیت سرمایه گذاران خارجی و ایجاد شعب نهادهای قانونی خارجی
- تملک قطعات زمین، منابع طبیعی دیگر، بناها، ساختمانها و دارایی غیرمنقول دیگر
- خرید سهام و اوراق بهادار سازمانهای تجاری روسی و اوراق بهادار دولتی
- هرگونه فعالیت سرمایه گذاری که بر اساس قوانین روسیه ممنوع نشده باشد.
دادگاههای داوری با دیوان داوری بینالمللی مرجع رسیدگی و بررسی اختلافانی ست که با مشارکت سرمایه گذار خارجی در رابطه با سرمایه گذاری یا کارفرمایی بروز میکند.
مزایا و مشوقهای در نظر گرفته شده برای سرمایه گذاران
سرمایه گذار خارجی که پروژه سرمایه گذاری اجرا کرده، درباره مالیات و عوارض، امتیازات و مشوقهای مالیاتی و گمرکی، برابر با قوانین گمرکی فدراسیون روسیه و قوانین فدراسیون روسیه در اولویت است. مناطق فدراسیون روسیه و سازمانهای خودگردان محلی در حدود اختیارات خود میتوانند به سرمایه گذاران خارجی، امتیازاتی واگذار کرده و به فعالیت آنها کمک مالی کنند، یا به گونه دیگری از محل بودجه منطقه فدراسیون روسیه، بودجه محلی یا اموال دیگر، از پروژه سرمایه گذار خارجی حمایت کنند. بر اساس قانون سرمایه گذاری، وظایف زیر بر عهده دولت فدرال است.
- سیاست گذاری در زمینه سرمایه گذاری خارجی
- ایجاد ممنوعیتها و محدودیتها در زمینه اجرای سرمایه گذاریهای خارجی
- برقراری تدابیر نظارتی بر فعالیت سرمایه گذاران خارجی
- تهیه فهرست طرحهای اولویت دار در سرمایه گذاری
- طرح و اجرای برنامههای فدرال برای جلب سرمایه گذاری خارجی
- جذب وامهای سرمایه گذاری سازمانهای مالی بینالمللی و دولتهای خارجی
- کار با مناطق فدراسیون روسیه در زمینه همکاری در بخش سرمایه گذاری
- نظارت بر موافقت نامههای سرمایه گذاری با سرمایه گذاران خارجی درباره اجرای طرحهای بزرگ
- بستن قراردادهای بینالمللی فدراسیون روسیه درباره تشویق و حمایت متقابل از سرمایه گذاری
چه کسانی میتوانند در روسیه سرمایه گذرای کنند؟

بر اساس موادی که در قانون اساسی کشور روسیه در خصوص سرمایه گذاری در این کشور تدوین شده است، همه شرکت و افراد حقیقی و حقوقی قادر به شروع سرمایه گذاری در این کشور نخواهند بود. به طور کلی افراد و شرکتهایی که میتوانند در این کشور به فعالیت و سرمایه گذاری مشغول باشند را میتوان در چند مورد زیر خلاصه کرد.
- اشخاص، بنگاهها و واحدهای سیاسی میتوانند به عنوان سرمایه گذار خارجی در روسیه فعالیت کنند.
- اشخاص حقوقی خارجی شامل شرکتها، مؤسسات و سازمانهایی که بر اساس قوانین کشور خود برای سرمایه گذاری تأسیس شدهاند.
- شهروندان خارجی، اشخاص بدون تابعیت و شهروندان روسی غیرمقیم
- دولتهای خارجی
- سازمانهای بینالمللی
خرید دست کم ده درصد سهام هر شرکت تجاری که در خاک فدراسیون روسیه به صورت مشارکت مدنی یا مطابق با قانون مدنی فدراسیون روسیه تأسیس شده باشد، سرمایه گذاری مستقیم خارجی به شمار میرود.
اقدامات دولت روسیه در حمایت از سرمایه گذاران
- رعایت اصل رفتار یکسان با سرمایه گذاران خارجی و سرمایه گذاران روسی
- حمایت حقوقی از فرایند سرمایه گذاری دوباره سودی که از سرمایه گذاری خارجی به دست آمده است.
- حمایت کامل و بی قید و شرط از حقوق و منافع سرمایه گذار خارجی در خاک فدراسیون روسیه
- عدم مصادره قهری و ملی کردن یا ضبط دارایی سرمایه گذار خارجی، مگر در موارد معین و بر اساس دلایلی که قانون فدرال یا معاهده بینالمللی فدراسیون روسیه تعیین کرده باشد. در صورت مصادره دارایی، بهای آن به سرمایه گذار خارجی پرداخت میشود. در صورت ملی کردن هم بهای دارایی و خسارات دیگر برای سرمایه گذار خارجی جبران میشود. اختلافات بر سر جبران زبان را دادگاههای داوری روسیه یا دیوان داوری بینالمللی برطرف میکنند.
- تضمین انتقال درآمدهای به دست آمده از سود و بهره سرمایه گذاری، مالکیت فکری و مبالغ مربوط به انحلال شرکتهای خارجی یا ضبط دارایی سرمایه گذاری شده و پرداختهای جبرانی به خارج از فدراسیون روسیه
- خروج بی دردسر (بدون سهمیه بندی)، دریافت مجوز و روشهای دیگر تنظیم غیر تعرفهای تجارت خارجی دارایی یا اطلاعات به صورت مستند یا بر روی وسایل الکترونیکی که به صورت سرمایه گذاری خارجی وارد خاک فدراسیون روسیه شده باشد.
- مشارکت در فرایند خصوصی سازی صنایع
- عدم تغییرات در عوارض گمرکی و مالیاتهای فدرال که تاثیر منفی بر سرمایه گذاران خارجی داشته باشد. این امر شامل شرکتهایی ست که ۲۵ درصد سرمایه آنها خارجی بوده یا در پروژههای اولویت دار سرمایه گذاری کرده باشند، ثبات در شرایط حقوقی حاکم بر شرکتها، به مدت هفت سال از زمان شروع فعالیت سرمایه گذار خارجی معتبر است.
مناطق آزاد تجاری در روسیه

کشور روسیه با توجه به وسعت زیاد و مرزهای آبی و خاکی گستردهای که با کشورهای همسایه دارد به منظور تسهیل و ترغیب سرمایه گذاران داخلی و خارجی به سرمایه گذاری در روسیه، مناطق آزاد تجاری زیادی را در نظر گرفته است. علاوه بر این، مزایا و امتیازات ویژه را نیز در این مناطق برای سرمایه گذاران در نظر گرفته است.
دولت روسیه در سال ۲۰۰۵ قانون تأسیس مناطق ویژه اقتصادی که بر ساخت مناطق تولید صنعتی و مناطق متمرکز بر تحقیق و توسعه و فناوریهای پیشرفته، ناظر است را برای یک دوره دوازده ساله، تصویب کرد. آژانس مدیریت مناطق ویژه اقتصادی فدراسیون روسیه، مسئول اجرای سیاستهای ساخت مناطق است.
در نوامبر ۲۰۰۵، دولت نتیجه مناقصه ساخت مناطق ویژه اقتصادی میکروالکترونیک در منطقه مسکو، فناوری هستهای در زیلنو گراد و دوبنا، فناوری اطلاعات در سنت پترزبورگ، مواد جدید در تومسک، الکترونیک در لیپنسک و پتروشیمی در پلایوگا را اعلام نمود.
مزایای فعالیت در مناطق آزاد تجاری
بنگاههای اقتصادی فعال در مناطق تولید صنعتی مالیات کمتری پرداخت میکنند. مناطق تولید صنعتی و مناطق متمرکز بر تحقیق و توسعه و فناوریهای پیشرفته از کاهش مالیات بر زمین و دارایی و بخشش عوارض واردات و صادرات بهرهمند میشوند.
واردات به این مناطق از عوارض گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده معاف است. در صورتی که کالاهای وارداتی در منطقه ویژه اقتصادی به مصرف برسند، از عوارض گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده معاف میشوند، ولی به هنگام خروج مشمول عوارض صادرات میشود. صادرات دوباره کالاهای وارداتی به این مناطق بدون فرآوری، از عوارض صادراتی معاف است.
برخی مناطق روسیه برای تشویق سرمایه گذاری، اقدام به ساخت مناطق گمرکی آزاد و انبارهای آزاد نمودهاند. این انبارها و مناطق گمرکی در فرودگاهها، بندرها، ایستگاههای راهآهن و پایانههای حمل و نقل هستند. در این مناطق عوارض گمرکی گرفته نمیشود و معاملات عمده فروشی آزاد است. ولی خرده فروشی کالا ممنوع بوده و هیچ محدودیت زمانی برای انبار کالا وجود ندارد.
آژانس مدیریت مناطق ویژه اقتصادی، برنامه ایجاد پارکهای فناوری در نووسیبیرسک، تومن، قازان، نیژنی نووگرود و اوبینیسک را اعلام کرد. در دسامبر ۲۰۰۶، مناقصه ایجاد هفت منطقه ویژه اقتصادی و گردشگری از جمله در کراسنویارسک، اسناور و پل، آلتایه، کالینگراد و ایرکوتسک برگزار شد.
آیا اقامت از طریق سرمایه گذاری در روسیه ممکن است؟
در جواب باید گفت بله ممکن است. احداث یک شرکت یکی از بهترین روشهای برای دریافت اقامت در این کشور است. در بین انواع شرکتها، مناسبترین نوع شرکت در روسیه برای اتباع ایرانی شرکت با مسئولیت محدود است. یکی از دلایل بسیار مهم آن ، عدم نیاز به شریک روسی است. در نظر داشته باشید که روسیه در زمینه ثبت شرکت بسیار قدرتمند عمل میکند.
برای ثبت شرکت در ابتدا باید قرارداد تنظیم شده و مدارک لازم به طور دقیق تهیه شود. در لیست مدارک لازم باید سهامدار حقیقی و سهامدار حقوقی مشخص باشد که برای سهامدار حقیقی اصل پاسپورت و برای سهامدار حقوقی تمامی مدارک ثبتی مورد نیاز است. در نظر داشته باشید که اقدام مهم در این زمینه انتخاب نوع سیستم مالیاتی است و این مرحله کمتر از یک هفته زمان را به خود اختصاص میدهد.
مرحله دوم ثبت شرکت است، حضور تمام سهامداران حقیقی در این مرحله نیاز است، برای سهامداران حقوقی عموماً حضور نماینده سهامدار کفایت میکند. اقدام مهم در این مرحله حضور در مسکو و تائید امضا در محضر است. این روش کمتر از ۲ هفته زمان را به خود اختصاص میدهد. در مرحله سوم باید حساب بانکی افتتاح شود، و سرمایه اولیه وارد حساب شود. اخذ جواز کار یک ساله عموماً نیاز ب حضور مدیر عامل ایرانی در مسکو داشته تا در آزمون زبان روسی شرکت نماید. جواز کار سه ساله آزمون ندارد.
در مرحله آخر مدیر عامل ایرانی که جواز گرفته است میتواند به عنوان رئیس اصلی شرکت اعلام شود و وی باید در حضور داشته باشد و کارهای اداری را انجام دهد. اقامت سرمایه گذاری روسیه از طریق ثبت شرکت یک روش چند منظوره است و سبب میشود که علاوه بر اینکه از سرمایه شما به درستی استفاده شده است شما بتوانید به سادگی افراد زیادی را وارد حیطه کاری نمایید.
اقامت در روسیه و نکات مهم آن
اگر شما به عنوان یک شهروند در کشور روسیه شناخته شوید باید مالیات پرداخت نمایید اما میزان مالیات پرداختی شما کمتر میشود. یکی دیگر از روشهای اقامت سرمایه گذاری روسیه این است که بخشی از یک تجارت بزرگ را خریداری نمایید. شما با سرمایه گذاری سالانه در حدود ۱۰ میلیون روبل میتوانید ده درصد از یک تجارت سودآور را برای خود اختصاص دهید.
روسیه ششمین اقتصاد بزرگ دنیا را در دست دارد. بنابراین اقامت سرمایه گذاری روسیه یکی از آسانترین روشهایی است که افراد را به اقامت دائمی میرساند. تا زمانی که شغل شما برای زندگی این کشور در لیست شغلهای سودآور قرار بگیرد باید مالیات هر سه سال پرداخت نمایید. این هزینه یکجا اخذ نمیشود.
برای افزایش اعتبار شرکت ثبت شده چه خوب است که سرمایه اولیه کمتر از ۵۰۰ دلار اعلام نشود. در نظر داشته باشید که این هزینه بلوکه نمیشود. مدیر عامل ایرانی پس از ثبت شرکت حتماً میبایست جواز کار کسب نماید در غیر این صورت اجازه فعالیت نخواهد داشت. ویزای کاری این کشور میتواند به شکل نامحدود تمدید شود یعنی نیاز به خروج از کشور روسیه برای تمدید ویزا وجود ندارد. اقامت سرمایه گذاری روسیه یک روش مطمئن و ایمن برای مهاجرت محسوب میشود.
سخن آخر
سرمایه گذاری در دولت روسیه از قوانین خاص خود پیروی میکند. دولت روسیه نیز به مانند هر کشور دیگری در صدد است که مسیر جذب سرمایه گذاریهای خارجی را ساده و سادهتر سازد. از این رو امتیازها و مزایای زیادی را برای سرمایه گذاران داخل و خارجی در نظر گرفته است که در بالا به آنها پرداخته شد. خوشحال خواهیم شد که نظرات و پرسشهای خود را در خصوص سرمایه گذاری در این کشور با ما در میان بگذارید.
لطفا نظرات خود را به جهت بهبود در امر تولید محتوا با ما در میان بگذارید.