در این مقاله با آموزش ترخیصه و صدور و مراحل آن می پردازیم.
به طور عمده یکی از فرایندهای مهم و ضروری در گمرکات که توسط صاحب یک کالا و یا نمایندگان قانونی آن صورت می‌گیرد ترخیص کالا نام دارد. این اصطلاح گمرکی که به منظور واردات و صادرات یک کالا طی انجام یک پروسه تشریفاتی گمرکی صورت می‌گیرد فرایندی شامل چند مرحله است که باعث آزاد کردن اجناس مختلف از گمرک می‌گردد.
این فرایند شامل آماده‌سازی و ثبت اسناد و مدارک به صورت فیزیکی یا الکترونیکی و محاسبه هزینه‌ها شامل مالیات، سود بازرگانی و حقوق گمرکی و دیگر تسهیلات ارائه شده به واردکنندگان و صادرکنندگان است.
منظور از ترخیص کالا از گمرک چیست؟
نحوه ترخیص کالا از گمرک کلیه اقداماتی است که بر اساس آن یک کالا مجوز صدور یا ورود به یک کشور را دریافت می‌کند. اصلی‌ترین محل برای ترخیص کالا، گمرک بوده که کالاها بعد از ورود به آن و طی کردن برخی مراحل، مجوز لازم برای ورود یا خروج از یک کشور را دریافت می‌کنند.
در برخی موارد صادرکننده یا واردکننده خود اقدام به انجام این کار می‌کند اما در بسیاری اوقات یک نفر ترخیص‌کار به نمایندگی قبول مسئولیت کرده و در مقابل دستمزد خود را دریافت می‌نماید. بااین‌همه، انجام این کار نیازمند شرایطی است. از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به داشتن کارت بازرگانی اشاره نمود. نحوه ترخیص کالا از گمرک و دریافت مجوز در این خصوص یکی دیگر از الزامات قانونی برای انجام این کار است.
مراحل ترخیص کالا از گمرکات ایران
بعد از مشخص نمودن هدف از واردات و صادرات یک کالا، رویه‌ها و مراحل مشخص شده گمرکی به منظور تسهیل امور و ترخیص شدن کالا از سوی گمرک ایران ابلاغ می‌گردد. ساده‌تر اینکه آزادسازی هرگونه کالای وارداتی یا صادراتی و اظهار آن طی تشریفات قانونی در گمرک با توجه به مشخص نمودن نوع اهداف واردات و صادرات کالا مشمول طی‌کردن یک سری مراحل خاص است که نمونه‌هایی از آنها در زیر آورده شده است.
- واردکردن تمامی اطلاعات مربوطه در سیستم
- اظهار کالا در سامانه مربوط به واحد تجارت
- آماده‌سازی کالا به منظور ارزیابی در گمرک
- دریافت پرینت مربوط به اظهارنامه کالا
- دریافت کوتاژ و تعیین مسیر
- ارزیابی کالای وارداتی یا صادراتی
- دریافت مجوزهای لازم مربوط به واردکردن کالا یا خروج آن از کشور
- ارائه گزارش کارشناس سرویس
- مراجعه به صندوق پس از اتمام مراحل کارشناسی به منظور دریافت فیش‌های حقوق و عوارض گمرکی
- رئیس سرویس ارزیابی
- درب خروج و دریافت اجازه از سیستم جهت اعلام بار
- انبار داری
مدارک مورد نیاز جهت ترخیص کالا از گمرکات ایران
همان طور که اشاره گردید انجام اموراتی از قبیل ترخیص کالا برای تسهیل امور واردات و صادرات اجناس مختلف، نیازمند تهیه و ارائه یک سری مستندات لازم خواهد بود. اصولاً شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی که به عنوان ترخیص‌کار شناخته می‌شوند در حین انجام امورات ترخیصی اعم از بررسی‌های گمرکی، ارزیابی و پرداخت، هماهنگی حمل کالا از گمرک پس از ترخیص کالا تمامی مستندات لازم را به تجار ارائه می‌دهند.
اصولاً لازمه ترخیص اجناس و دریافت آنها از سوی واردکنندگان ارائه مدارک زیر است.
- ترخیصیه
- قبض انبار
- بارنامه
- پیش فاکتور
- گواهی مبدأ
- فاکتور
- ثبت سفارش بازرگانی
- بیمه نامه در صورت وجود
ترخیصیه چیست؟
ترخیصیه (Delivery Order) یکی از اسناد مربوط به ترخیص کالا است که در قوانین امور گمرکی به صورت زیر تعریف شده است.
«سندی که به موجب آن شرکت حمل‌ونقل (کریر و فورواردی) پس از احراز هویت، بلامانع بودن انجام تشریفات گمرکی توسط گیرنده کالا را به گمرک اعلام می‌نماید.» این یعنی ترخیصیه به منزله تسویه حساب شرکت حمل‌ونقل با صاحب کالا (واردکننده) به حساب می‌آید و به گمرک اعلام می‌کند که اخذ قبض انبار از سوی صاحب کالا بلامانع است. چنانچه کالا به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری انتقال یابد، ترخیصیه نیز باید به نام آن شخص یا شرکت شود تا وی بتواند اقدام به دریافت قبض انبار و دور اظهاری نماید.
موارد واگذاری ترخیصیه
در حین انجام مراحل اظهار کالا به گمرک، ترخیصیه باید به نام صاحب کالا باشد تا وی بتواند در پنجره واحد تجارت فرامرزی اقدام به اظهار کالا نماید؛ لذا اگر کالا به هر شخص حقیقی یا حقوقی واگذارد شود، ترخیصیه و قبض انبار دستی نیز باید به صاحب کالای جدید واگذار شود.
در صورتی که شرکت حمل برای صاحب کالا ترخیصیه‌ای به نام صاحب کالا واگذارد ننماید و یا صاحب کالای پیشین اقدام به واگذاری ترخیصیه به نام صاحب جدید کالا نکند، هنگام دریافت پرینت قبض انبار الکترونیکی پیغام سیستمی «صلاحیت لازم برای اخذ پرینت قبض انبار الکترونیک را در سامانه احراز ننموده‌اید.» برای شما نشان داده خواهد شد.
پس صاحب کالای جدید حتماً باید از صاحب قبلی یا شرکت حمل‌ونقل درخواست نماید تا علاوه بر واگذاری قبض انبار، از طریق سامانه نیز اقدام به واگذاری ترخیصیه به وی نمایند.
چگونگی واگذاری ترخیصیه
برای واگذاری ترخیصیه افراد باید مراحل زیر را طی نمایند.
مرحله اول
در ابتدا افراد به عنوان صاحب کالا یا شرکت حمل‌ونقل از طریق کدی پی ال (EPL) خود وارد آدرس اینترنی به نشانی Epl.irica.ir می‌شوند. سپس از منوی سمت راست گزینه «واگذاری ترخیصیه» را انتخاب می‌نمایند تا وارد صفحه آن شده و مرحله دوم را آغاز کنند.
مرحله دوم
در فرم واگذاری ترخیصیه به ترتیب کد ملی شرکت حمل، شماره مانیفست، شماره بارنامه و کد ملی صاحب جدید ترخیصیه را وارد کرده و سپس گزینه «انتقال» زده میشود.
مرحله سوم
پس از آن پیغامی به شرح زیر دیده میشود.
«آیا مایل به انتقال ترخیصیه از صاحب کنونی به شماره ملی … به نام … به صاحب جدید به شماره ملی ۰۰۰ و نام … هستید؟»
مرحله چهارم
در این مرحله چنانچه اطلاعات به درستی وارد شده باشد، گزینه «کاملاً اطمینان دارم این دستور باید اجرا شود» و در غیر این صورت دکمه «شاید اشتباه کرده‌ام» انتخاب خواهد شد.
مرحله پنجم
در انتها با موافقت شما عملیات انتقال انجام شده و سیستم پیغام «ترخیصیه با موفقیت به شرکت … با کد ملی ۰۰۰ انتقال یافت» را نمایش می‌دهد. از این مرحله به بعد صاحب جدید کالا می‌تواند اقدام به دریافت قبض انبار الکترونیکی از سیستم نموده و مراحل اظهار کالا را از طریق قسمت دور اظهاری واردات شروع نماید.
سخن آخر
آنچه که در این مقاله ذکر شد شرحی بود بر آشنایی با ترخیص کالا و آموزش چگونگی دریافت ترخیصیه گمرکی که امیدواریم به افزایش آگاهی مخاطبان سایت سندباد کمک نموده باشد.
